تجاری سازی

تقریباً تمام موسسه‌های پزوهش و فناوری برای ایفای نقش ملی، میزان قابل توجهی از بودجۀ اصلی دولت خود را از دولت دریافت می‌کنند، اما از آن‌ها توقع می‌رود که روزبه روز بر درآمدزایی خود بیافزایند و یا برای دریافت بئدجه‌های رقابتی در مناقصه‌ها شرکت کنند. در بسیاری از کشورهای پیشرو، پژوهشگاه‌های دولتی دیگر، به عنوان نهادهایی که تنها در جهت افزایش مهارت‌های پژوهشی منابع انسانی و انجام پژوهش فعالیت می‌کنند، شناخته نمی‌شوند و از آنها انتظار می‌رود که نقش فعال‌تری در توسعۀ اقتصاد ملی و منطقه‌ای داشته باشند.درواقع یکی از مهم‌ترین ایت تأثیرگذاری‌ها، انتقال دانش و فناوری جدید از موسسه‌های پژوهشی به صنعت تجاری‌سازی است.دانش‌های انتقال یافته می‌توانند در تولید محصولات و فرآیندهای جدید به کار گرفته شوند.

تجاری سازی فناوری

اکنون بسیاری از موسسه‌های پژوهش و فناوری کشور ما در فرآیند تولید و توسعۀ محصول جدید با چالش روبرو هستند. فرآیند تولید محصولات جدید که یک مزیت رقابتی برای سازمان‌های تولیدی محسوب می‌شود،یک فرآیند چندجانبه است که جنبه‌های مختلفی نظیر تعامل با شبکه‌های نوآوری، همکاری بین واحدهای بازاریابی، وجود زنجیره‌های تأمین کارا و بهره‌گیری از دانش و مهارت گروه‌های چند منظوره را در بر می‌گیرد.
تجاری سازی چیست

فرآیند توسعۀ محصول جدید، فرآیندی است که در آن، یک سازمان تمامی منابع، امکانات و توانایی خود را در قالب گروه‌های چند منظوره جهت ایجاد یک محصول جدید و نوآورانه و یا توسعه و پیشرفت یک محصول موجود به کارمی‌گیرد. توسعۀ این محصول، یک فرآیند اساسی جهت پیشرفت و تجدید سازمان محسوب می‌شود.با وجود اینکه مدل‌های مختلفی برای توسعۀ محصول جدید ارائه گردیده است، اما یافته‌های محققان این رشته در طول بیش از چهار دهه نشان می‌دهد که مدل جامع که برای تمام موارد قابل استفاده باشد، وجود ندارد و یا از انعطاف و انطباق کامل با شرایط سازمان‌ها برخوردار نیست.

گرچه مدل‌های مختلف برای معرفی فرآیند محصول جدید وجود دارد، اما به طور کلی یک فرآیند تولید محصول جدید از شش مرحله که همگی باهم مرتبط هستند، تشکیل شده است.این مراحل عبارتند از :

    مرحلۀ تشخیص فرصت
    مرحلۀ خلق ایده و ارزیابی آن
    مرحلۀ توسعۀ مفهوم محصول جدید
    مرحلۀ توسعۀ محصول جدید
    مرحلۀ آزمون‌های بازار
    مرحلۀ انبوه‌سازی و تجاری‌‍سازی محصول جدید

مشاوره مدیریت در سالهای اخیر از دیدگاه اقتصاد جهانی،نقش سنتی دانش در پژوهشگاه‌ها به عنوان تولیدکننده و نشردهندۀ علم، دانش و ایده‌های نو مورد تجدید نظر قرار گرفته است.همچنین دیدگاه موسسه‌های پژوهشی برای تبدیل دانش خود به عوامل بهبود دهندۀ رشد اقتصادی نیز تقویت شده است. از طرف دیگر با کاهش حمایت مالی دولت‌ها از پژوهش، به تدریج پژوهشگران به سوی پشتیبانی بخش صنعت و تجاری‌سازی ایده‌های خودگرایش پیدا کرده‌اند.این کار به شیوه‌های گوناگونی نظیر پژوهش قراردادی، فروش دارایی‌های فکری و ایجاد سازمان‌های زایشی انجام شده است.فرآیند و موضوع تجاری‌سازی از عوامل زیادی مانند عوامل محیطی، فناوری، انسانی، سازمانی و بسیاری از مولفه‌های ریز و درشت تأثیر پذیرفته است.

در طی سالیان متمادی، از علم و فناوری به عنوان عامل اصلی توسعۀ اقتصادی نام برده شده است، ولی تولید دانش به تنهایی کافی نیست بلکه باید نهایی آن ، تولید فناوری و به خصوص فناوری‌های راهبردی و در نتیجه کسب، حفظ و ارتقاء مزیت رقابتی، برای صنعت و ایجاد ثروت برای جامعه و کشور باشد.

یکی از دلایل اصلی سرعت پیشرفتۀ صنعتی، توجه به فرآیند تجاری‌سازی نتایج پژوهش‌های داخلی آن کشورها بوده است. عدم توانایی لازم جهت تجاری‌سازی و پیاده سازی دستاوردهای پژوهشی در محصولات و فرآیندهای جدید و عرضۀ آن‌ها به بازار، یکی از نقاط ضعف عمدۀ کشورهای درحال توسعه در فرآیندصنعتی شدن شناسایی شده است. در این کشورها ایجاد ارزش افزودۀ اقتصادی از طریق مدیریت تحقیق و توسعه، خلق درون‌زای فناوری، تجار‌سازی و تکمیل چرخۀ تحقیقات بازار به علت نبودن تعاملات لازم جهت همکاری‌های اثربخش سه‌جانبه عملاً با مشکلات مواجه است.

در سطح خرد، یه کارگیری نتایج پژوهش یا تجاری کردن فناوری‌های حاصل از تحقیق و توسعه برای یک پژوهشگاه امری حیاتی است، زیرا یک پژوهشگاه زمانی پویا خواهد بود که نتیجۀ کار خود را به نحو مطلوب، فعالانه به محیط خارج منتقل کند در غیر این صورت با رکود مواجه خواهد شد. بدون توجه به تجاری کردن نتایج تحقیق و توسعه، راه ورود به بازارهای داخلی و خارجی مسدود و یا به سختی قابل دسترسی است و این بدان جهت است که منابع محدود، گسترۀ ایده وسیع و کارآفرینان شدیداً درگیر محیط رقابتی هستند.

تحقیقات بازاریابی
تجاری‌سازی یکی از روش‌هایی است که می‌توان به وسیلۀ آن علم را به اقتصاد گره زد.تعریف مختلفی برای تجاری‌سازی ارائه شده است .برخی آن را تنها استاندارد سازی عملیات تولید برای ارائه و انتقال دانش فنی به دیگران دانسته‌اند.برخی تجاری‌سازی را، از یک شخص یا گروه به شخص یا گروه دیگر به منظور به کارگیری آن دانش جدید در یک نظام، فرآیند، محصول و یا یک شیوۀ انجام کار تعریف کرده‌اند .در ساده‌ترین تعریف، تجاری‌سازی به انتقال فناوری بسیار نزدیک است.به عیارت دیگر، فرآیند تجاری‌سازی همان فرآیند انتقال دانش و فناوری از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به صنایع موجود یا کسب و کارهای جدید است.

به این صورت جامع‌ترین مفهوم تجاری سازی را این‌گونه می‌‍توان تعریف کرد:

تجاری‌سازی شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌هاست که قادر به کسب ایده‌های تجاری‌سازی فناوری، به مرحلۀ رشد رساندن آن‌ها ، توسعۀ فناوریت تحقق یافته پژوهشی، ساخت نمونۀ اولیه با استفاده از فناوری‌های توسعه یافته، توسعۀ فرآیند جدید یا بهسنه سازی فرآیندهای موجود در عرصۀ محصول به بازار، ایجاد موقعیت فروش و زیر ساخت‌های جدید است.